Hoe verhalen kinderen met een ernstige ziekte over zichzelf en hun ziekte?

Een ernstige ziekte zoals kanker veroorzaakt een directe en abrupte breuk met de typisch, maatschappelijke verhaallijnen die kinderen normaal gezien opbouwen. Bijvoorbeeld, “Ik ben jong en gezond. Ik zal nog lang leven alvorens ik sterf”. Vanuit een narratief, rizomatisch perspectief gaan wij in dit onderzoek na hoe kinderen omgaan met deze breuk: “Hoe gaan kinderen van hieruit hun zelf narratief re- en co-construeren?”, “Welke nieuwe verhaallijnen groeien hieruit?”, “Welke nieuwe zelfverhalen worden van hieruit gecreëerd?”.

Methode

Om hierop zicht te krijgen, hebben wij kinderen met een ernstige ziekte over zichzelf laten verhalen. Gesteund op Creative Analytic Practices (CAP Ethnography) zijn wij op een unieke en creatieve manier te werk gegaan. Binnen verschillende ontmoetingen werden een aantal zelfverhalen gecreëerd aan de hand van verbale en non-verbale communicatievormen zoals bijvoorbeeld foto’s, tekeningen, gedichten en teksten. Deze zelfverhalen worden gepresenteerd in een aanvullend boek: “Grenzeloos Reizen”.

Resultaten

In het boek “Grenzeloos Reizen” krijgen we meer zicht op hoe kinderen hun identiteit narratief re- en co-construeren in confrontatie met een ernstige ziekte. In en door het vertellen van verhalen gaan zij op zoek naar verklaringen voor deze ingrijpende levensveranderingen. Het helpt hen om terug houvast en samenhang te creëren. Het zijn zelfverhalen die gegroeid zijn vanuit verhaallijnen rond ziek zijn maar opmerkelijk nog steeds verbonden blijven met typische kindverhaallijnen.

Conclusie

Dit thesisonderzoek toont een uniek, creatief denkkader van waaruit onderzocht wordt wat de mogelijke impact is van een ernstige ziekte op het proces van narratieve identiteitsconstructie bij kinderen. We hopen dat het boek verder mag groeien in handen van de lezers en aanzet tot verdere reflecties. Aandacht schenken aan wat kinderen over zichzelf en hun ziekte vertellen, leert ons een veilige omgeving te creëren waarin kinderen hun zelfverhalen kunnen re- en co-construeren.

Auteurs

Karolien Lambrecht, UZ Brussel dienst Kinderoncologie, -hematologie & -immunologie

Promotor: Dr. Jasmina Sermijn, Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Psychologie & Educatiewetenschappen

Begeleider: Veerle Cosyns, UZ Brussel dienst kinderoncologie, -hematologie en -immunologie