Eindwerk psycho-oncologie 2016-2018: Alcoholgebruik bij ouderen met kanker – een eerste verkenning

Ten gevolge van de vergrijzing krijgen we te maken met steeds meer ouderen en zo ook met ouderen met kanker. De huidige generatie ouderen drinkt volgens onderzoek meer alcohol dan vorige generaties en dan jongere leeftijdsgroepen. Over alcoholgebruik bij oncogeriatrische patiënten is echter weinig geweten. Dit onderzoek tracht zicht te krijgen op het alcoholgebruik bij ouderen met kanker. Tevens werd de samenhang van alcoholgebruik nagegaan met demografische variabelen, verschillende domeinen van functioneren en overleving.

Onderzoeksopzet

Gedurende zes maanden (januari tot juni 2017) werden in az groeninge Kortrijk twee alcoholscreeningsvragenlijsten (CAGE en Alcohol Use Disorders Identification Test Consumption (AUDIT-C)) toegevoegd aan het Comprehensive Geriatric Assessment (CGA). Deze laatste werd afgenomen bij 200 kankerpatiënten (≤70 jaar). Descriptieve statistiek, Pearson correlaties en regressieanalyses werden berekend om na te gaan of de resultaten op beide screeningsinstrumenten de resultaten op de G8-vragenlijst, de verschillende domeinen van de CGA en de halfjaar overleving kunnen voorspellen.

Resultaten

193 patiënten werden weerhouden voor data-analyse. 4.1% scoort positief op de CAGE, wat wijst op de aanwezigheid van alcoholmisbruik of –afhankelijkheid. Op de AUDIT-C scoort respectievelijk 21.7% en 30% van de vrouwen en mannen positief. Het gebruik alsook misbruik ligt hoger bij mannen en daalt met stijgende leeftijd. O.b.v. de resultaten wordt het dagelijks alcoholgebruik hoger geschat dan in de algemene populatie en vnl. voor mannen ook hoger dan bij de niet-oncologische geriatrische populatie. De resultaten suggereren dat vooral fitte mannen en functioneel meer onafhankelijke vrouwen meer alcohol drinken.

Klinische, maatschappelijke en/of wetenschappelijke relevantie

Alcoholgebruik en voorkomen van stoornissen in alcoholgebruik bij oncogeriatrische patiënten liggen indrukwekkend hoog. Het lijkt dan ook cruciaal om alcoholgebruik routinematig te blijven bevragen bij (oudere) kankerpatiënten. De resultaten van dit onderzoek kunnen de aanzet vormen tot optimalisatie van de oncogeriatrische zorg en ontwikkeling van specifieke interventies bij oncogeriatrische patiënten met problematisch alcoholgebruik.